سیستم گاز دی اکسیدکربن (co2)
یکی از چالشهای دوستداران آکواریوم های گیاهی در مورد استفاده کردن و یا نکردن از گاز دی اکسید کربن در آکواریوم گیاهی میباشد. استفاده از دی اکسید کربن بستگی به این دارد که شما به دنبال چه آکواریومی هستید و چه مقدار زمان برای رسیدگی به آکواریوم دلخواه خود دارید، این سوال شما را به نتیجه موردنظر می رساند. بدون شک شما برای نگهداری ازبرخی گونه های گیاهی، استفاده از سیستم دی اکسید کربن ضروری است ولی از سوی دیگر هم تعدادی از گیاهان بدون وجود سیستم دی اکسید کربن و با غلظت کم دی اکسید کربن محلول در آب به خوبی رشد میکنند. پس باید بدانیم که علت اصلی استفاده از سیستم دی اکسید کربن چیست؟!
زمانی که گیاه رشد میکند نیازمند جذب CO2 از طریق برگهاست. تمام گیاهان دارای کلروفیل میباشند.کلروفیل، رنگدانه هایی هستند که باعث سبزی گیاهان میشود و وظیفه آنها جذب نور و تبدیل آن به قند است. کربن در پیشرفت این فرآیند موثر است زیرا بخش اصلی قندهارا کربن تشکیل میدهد به عبارتی میزان کربن بیشتر به معنای میزان مواد اولیه بیشتر برای تولید قند و در نتیجه میزان رشد بیشتر است. سیستم های فشرده (کپسول)، سیستم های تخمیری و کود مایع حاوی کربن به عنوان سه نوع متفاوت و موثر از دی اکسید کربن در فروشگاه ها در دسترس میباشد. سیستم فشرده یا کپسول، پایدارترین منبعی است که در دسترس علاقمندان است، در این سیستم، گاز به صورت فشرده در یک مخزن وجود دارد و ما استفاده از این سیستم را به حرفه ای ها توصیه میکنیم.
با استفاده از سیستم فشرده شما کنترل کاملی بر میزان CO2 خواهید داشت که بسیار با اهمیت میباشد و باعث پایداری آکواریوم شما میشود. شما در این سیستم یک کپسول حاوی گاز فشرده داشته و با استفاده از مانومتر میزان گاز خروجی را کنترل میکنید و در ادامه با استفاده از یک شلنگ و سوپاپ یکطرفه برای جلوگیری از برگشت اب به داخل شلنگ گاز را به حباب شمار انتقال میدهید . حباب شمار به شما برای تنظیم میزان گاز خروجی کمک میکند و معیاری برای کم و زیاد کردن میزان گاز خروجی است، در ادامه از یک دفیوزر و یا راکتور برای حل کردن گاز در داخل اب اکواریوم استفاده میکنیم که با توجه به ابعاد و سلیقه افراد متفاوت انتخاب میشود و راکتورها و دفیوزرها تنوع بسیار زیادی دارند.توجه داشته باشید که دی اکسید کربن یک ساعت قبل از روشن شدن نورر به تانک تزریق میشود و یک ساعت قبل از خاموش شدن نور نیز باید تزریق دی اکسید کربن متوقف شود زیرا گیاهان در شب شروع به تولید دی اکسید کربن میکنند و فرایند فتوسنتز متوقف میشود. استفاده از مانومترهای شیر برقی دار امکان قطع و وصل کردن گاز را با استفاده از یک تایمر به شما میدهد و دقت و نظم را در اکواریوم شما افزایش میدهد که در رشد و کنترل جلبکها بسیار با اهمیت است. مانومترهای شیر برقی دار امکان اتصال به کنترل های pH را نیز به شما میدهند و کنترل ها در طول شبانه روز با کنترل میزان دی اکسید کربن اسیدیته اب را کنترل میکنند.
سیستم هایی مانند ست CO2 شرکت ISTA بسیار کاربردی میباشند چونکه دارای کپسول، مانومترشیر برقی دار، دفیوزر، محلول نشانگر co2 و سوپاپ یکطرفه است. داشتن شیر برقی برای قطع جریان گاز در زمان خاموشی مانع از بروز مشکلات ناشی از بالارفتن میزان CO2 و احتمال خفگی ماهیها میشود.
استفاده از سیستمهایی بر پایه تخمیر میتواند شروع خوبی برای علاقمندانی باشد که قصد تجربه CO2 در آکواریوم خود را دارند. این سیستم راه حلی ارزان برای استفاده از CO2 در آکواریوم گیاهی است. سیتمهای برپایه تخمیر گاهی با نام سیستمهای دستی نیز شناخته میشوند. در سیستمهای تجاری نیز مانند سیستمهای دستی از مخلوط جوش شیرین و شکر و مخمر برای تولید دی اکسید کربن استفاده میشود و مواد به همراه آب در ظرفی ریخته میشوند و پس از گذشت زمان محلول شروع به تولید دی اکسید کربن خواهد کرد که توسط شلنگ به آکواریوم انتقال داده میشود. این سیستم نیاز به نظافت نداشته و قابل تمدید است.
کودهای مایع حاوی کربن مانند محلول اکسل شرکت سیکم امریکا، کربن را به صورت مایع در اختیار گیاهان قرار میدهد که حدود 25% از توان سیستم پیوسته (سیستم کپسولی) را دارا میباشد. بهتر است از محلول های کربن در کنار سیستم های پیوسته به عنوان مکمل استفاده شود که این امر به بهبود رشد گیاهان و کنترل رشد جلبکها کمک زیادی میکند و توصیه میشود. افزایش بیش از حد کربنهای مایع میتواند به موجودات زنده اسیب رسانده و حتی باعث مرگ انها نیز بشود . برخی از این محلول ها مانند فلوریش اکسل باعث پایداری آهن محلول در اب نیز میشوند.
همانطور که گفته شد، گیاهان خود درهنگام خاموش شدن نور آکواریوم (شب آکواریومی)، اکسیژن محیط را گرفته و دی اکسید کربن پس میدهند بنابراین دلیلی وجود ندارد که در شب به آکواریوم خود دی اکسید کربن تزریق کنیم و این مسئله تنها در هنگام روشن شدن چراغ ها انجام میگیرد. بهتر است یک ساعت قبل از روشن شدن چراغ ها سیستم co2 شروع به کار کند تا در هنگام روشن شدن چراغ ها حجم co2 آکواریوم به حد دلخواه رسیده باشد و فتوسنتز در pH اسیدی انجام شود تا از رشد جلبک ها نیز جلوگیری گردد. همچنین بهتر است یک ساعت قبل از خاموش شدن چراغ ها سیستم co2 قطع گردد تا در زمان باقیمانده co2 موجود در داخل مانومتر و شلنگ ها تخلیه گردد و حجم co2 تانک رفته رفته کاهش یابد.
لازم به ذکر است که قرص های co2 فاقد کارایی لازمند و ما استفاده از آنها را توصیه نمیکنیم. در مورد اسپرهای کوچک co2 که به صورت دستی عمل میکنند میتوان بعد از روشن کردن چراغ آکواریوم با اسپری کردن دستیco2 محفظه استوانه ای شکل داخل آکواریوم را پر کرد که به مرور در اب حل میشود.
یک نکته بسیار مهم : انحلال پذیری دی اکسید کربن در اب کمتر از اکسیژن است و هوادهی باعث کم شدن میزان دی اکسید کربن در اب میشود این امر در مورد محلول های کربن صادق نیست. بعلاوه هوادهی در زمان تاریکی برای جلوگیری از کاهش اکسیژن کمک خواهد کرد و لی وجود یه جریان سطحی ملایم اکسیژن را به میزان مناسب در اب حل میکند و استفاده از پمپ هوا ضروری نیست.
در ادامه نحوه اتصال قطعات متفاوت برای راه اندازی سیستم دی اکسید کربن را میبینید.

محلول های مورد نیاز آکواریوم گیاهی(پلنت)
آکواریوم یک فضای بسته میباشد و هرگز بدون کمک ما تبدیل به یک اکوسیستم کامل نمیشود. پس میبایست کیفیت آب را با استفاده از سیفون کردن هفتگی و افزودن مواد و محلول های موجود در بازار، حفظ نمود.
محلول های متعادل کننده آب:
آب شهری حاوی فلزات سنگین،کلر و کلرآمین میباشد. استفاده از یک محلول برای بهبود شرایط آب، خصوصاً در ابتدای راه اندازی آکواریوم، میتواند باعث حذف این فلزات سنگین، کلر و کلرآمین آب شوند. حتی برای آب رد شده از فیلتر ro استفاده از این محلولها مفید است چونکه از مزایای این محصولات از قبیل دارا بودن ویتامین و تشکیل لایه محافظ بر روی بدن آبزیان بهره می بریم.
باکتریها :
این محصولات حاوی باکتریهای چرخه نیتروژن هستند که وظیفه تجزیه ترکیبات سمی نیتروژن دار مانند آمونیاک، نیتریت و نیترات و... را بر عهده دارند. راه اندازی چرخه حذف ترکیبات سمی نیتروژن دار در آکواریوم کاملاً واجب است. بهتر است چند ساعت بعد از اضافه کردن محلول های متعادل کننده آب (محلول پرایم یا ضدکلر) آن را اضافه کنیم، چونکه وجود کلر یا کلرآمین باعث از بین رفتن این باکتریها میشود. امروزه باکتریهای بسیار متنوعی در بازار موجود میباشد که اصولا تمامی آنها به شما در راه اندازی هر چه سریعتر چرخه نیتروژن کمک میکنند و به این دسته از باکتریها باکتریهای عمر زیاد نیز گفته میشود زیرا قابلیت تکثیر شدن در محیط اکواریوم را دارا هستند بعلاوه بعضی از این محصولات دارای باکتری های سنتز شده با عمر کم را نیز دارا هستند که به شما در کم کردن و تجزیه کردن مواد مضر مانند ترکیبات آلی کمک زیادی میکنند و بسیار توصیه میشوند .برا جلوگیری از کاهش کلونی باکتری و استفاده از باکتریهای عمر کوتاه اصولا باکتریها نه تنها در ابتدای راه اندازی بلکه در زمان سیفون کردن هفتگی به تانک اضافه میشوند.
کودهای مایع مخصوص گیاهان آکواریومی:
گیاهان برای رشد و نمو به عناصر و مواد مغذی زیادی مانند آهن، پتاسیم، منگنز، کربن، مس، بور، منیزیم، نیترات، فسفات و.... احتیاج دارند. به همین جهت در شیوه حرفه ای نگهداری از آکواریوم های گیاهی علاوه بر استفاده از بستر، باید به صورت روزانه یا هفتگی از کودهای مایع نیز استفاده نمود. برندهای مختلفی از کودهای مایع در بازار آکواریومی یافت می شود که ازجمله انواع رایج و شناخته شده آن میتوان به کودهای مایعADA ژاپن، Seachem آمریکا، بِرایت وِل آمریکا، اکواویترو و تروپیکا اشاره کرد. مواد مورد نیاز برای گیاهان مشخص میباشد ولی شرکت های متفاوت از فرمول ها و روشهای متفاوتی برای تولید کودهای مایع استفاده میکنند بعنوان مثال شرکت سیکم انواع کودها را به صورت مجزا و در هفت بسته متفاوت تولید میکند حال انکه شرکت تروپیکا تمامی مواد لازم را در دو بسته متفاوت در دسترس علاقمندان قرار میدهد. حال این سوال مطرح میشود که کدام یک از این برندها بهتر میباشد و پاسخ به این سوال بستگی به شرایط اکواریوم و شما دارد و یک جواب قطعی وجود ندارد و به نظر من قبل از انتخاب کود مایع با افراد حرفه ای مشورت کنید . نظم در افزودن کودهای مایع بسیار مهم است و بهتر است از یک برند استفاده کنید و از مخلوط کردن کودها به شدت پرهیز کنید.
هورمونهای گیاهی
هورمونها از مهمترین عوامل درونی موثر برای رشد گیاهان هستند. در واقع در گیاهان نیز مانند سایر جانداران، هورمونها در تشکیل ساختارهای سلولی و رشد و نمو نقش بسزایی دارند. هورمونها عهدهدار تنظیم و هماهنگی فرآیندهایی هستند که در نقاط مختلف پیکر گیاهان صورت میگیرند. این مواد ترکیباتی آلی هستند که در بافتهای ویژهای ساخته میشوند و مستقیما از یاختهای به یاخته دیگر و یا از طریق آوندها در سراسر گیاه انتقال مییابند و در محل هدف تاثیر میگذارند. این مواد شیمیایی میتوانند بر سلولهای بنیادین اثر گذاشته و ویژگیها و خصوصیات سلولهای خاص مثلاً سلول برگ، ریشه یا ساقه را در آنها ایجاد نمایند. افزودن هورمونهای گیاهی به آکواریومهای گیاهی میتواند به گیاهان کمک کند تا در مسیر رشد و شادابی با سرعت بیشتری پیش بروند. هورمونهای افزاینده رشد و نمو در گیاهان آکواریومی به سه دسته تقسیم میشوند:
1: اکسینها
فراوانترین اکسین طبیعی اسید اندول استیک است. مناطقی از گیاه که فعالیتهای رشد و نمو در آنها شدید است معمولا بیشترین مقدار اکسین را تولید میکنند. بدین ترتیب مریستمهای مختلف از جمله مریستم نوک ساقه، مریستم نوک ریشه و کامبیومها سرشار از اکسین هستند. اکسینها علاوه بر تاثیری که در افزایش طول یاخته دارند، در کنترل ریزش برگها، جلوگیری از رشد ریشههای نابجا و گلدهی در بسیاری از گیاهان آبزی دخالت میکنند.
2: جیبرلینها
مهمترین اثر جیبرلینها در افزایش طول ساقهها است. جیبرلینها همچنین سبب تمایز یاختهای میشوند. بطور کلی تمام جنبههای مختلف رشد و نمو در گیاهان میتوانند تحت تاثیر جیبرلینها قرار بگیرند. اثر تحریک کنندگی جیبرلین در رشد ساقه، به ویژه در ساقههای گیاهان طوقهای، با افزایش ابعاد یاخته و تعداد آن آشکار میشود. جیبرلینها به مقادیر مختلف در همه بخشهای گیاه وجود دارند. جیبرلین باعث افزایش فعالیت و یا سنتز گروه ویژهای از آنزیمها میگردد که متابولیسم قطعات 2 کربنی را تغییر داده موجبات سنتز ترکیبات حد واسط را فراهم میآورد.
3: سیتوکینینها (زئاتین(
سیتوکینینها شامل گروهی از ترکیبات محرک رشد هستند که فرآیند تقسیم را در یاختهها تحریک میکنند. از جمله معروفترین آنها زئاتین است. زئاتین در تمام مراحل رشد گیاهان دارای نقش است. این ترکیبات بر روی متابولیسم از جمله فعالیت آنزیمها و بیوسنتز مراحل رشد تاثیر میگذارند و همچنین در ظهور اندامکها و انتقال مواد غذایی در گیاهان موثر بود و مقاومت گیاه را نسبت به عواملی مانند پیری، بیماریها و همچنین دمای پایین افزایش میدهند. زئاتین سبب تسریع تقسیم یاختهای و در نتیجه تولید یاختههای بیشمار میشود و از پیری برگهاست. یکی از برندهای معتبر موجود در ایران هورمونهای گیاهی شرکت ژاپنی آزو(AZOO) است.
کاهش سختی و تثبیت pH اسیدی
حفظ شرایط اسیدی و کاهش سختی در آکواریوم گیاهی بسیار مهم است. در شرایط سختی کمتر، امکان رشد جلبک های آکواریوم گیاهی کمتر میشود ودی اکسید کربن در اب راحت تر حل شده و اسیدیته کاهش میابد که این امر به رشد بهتر گیاهان و کاهش رشد جلبکها کمک زیادی میکند. علاوه بر این، شرایط اسیدی آب، باعث شفافیت رنگ و زیبایی بیشتر در ماهیان آب شیرین می شود. محدوده pHبین 0 تا 14 میباشد. بصورتی که صفر اسیدی ترین حالت، pH = 7 حالت خنثی و 14 قلیایی ترین حالت pH است. به طور معمول pHبرای یک آکواریومی گیاهی بین 2/6 تا 2/7 میباشد. اما مناسبترین محدودة pH برای آکواریومهای گیاهی کمتر از 7 و حدوداً 2/6 الی 6/6 است.
آب شیر (شهری) حاوی مواد مغذی حل شده، نمک و بافر (با غلظتی وابسته به شرایط محلی یا منطقه ای) می باشد. در اغلب مناطق آب سخت (دارای سختی بالا) است و گاهی اوقات برای گیاهان نامناسب می باشد. سختی آب یا GH (سختی عمومی)، مقدار غلظت یون های کلسیم (Ca+2) و منیزیم (Mg+2) محلول در آب است. برای اندازه گیری سختی آب میتوانید از کیت های آماده استفاده کنید. اگر سختی آب بین 0 تا 7 باشد شما آب مناسبی برای پرورش اغلب گیاهان آکواریومی در اختبار دارید. عامل دیگر در بحث سختی آب، kHیا سختی کربنات (CO32-) است. از آنجایی که وجود کربنات در آب باعث قلیایی شدن آب میشود، ارتباطی میانkH و pH وجود دارد. در واقع به نوعی بالا بودن kH میتواند باعث ثبات تغییرات pH(در حالت قلیایی) میشود. آکواریومی با kH کم، مسلماً اسیدی است و نیز ممکن است دارای pH ناپایدار باشد. با استفاده از کیت های آماده میتوانید kH آب را مشخص کنید. ماهیان و گیاهان در kH بین 0 تا 6 زنده خواهند ماند. اما ایده آل ترین حالتkH برابر 4 تا 6 است. یک تانک با kH کمتر از 3 نیاز به اندازه گیری pH بصورت مرتب دارد، زیرا تغییر ناگهانی pH به میزان 2/0 میتواند درآبزیان باعث استرس شود. اگر تانک شما دچار این مشکل باشد باید به دنبال روش هایی برای افزایش kH باشید.
علاوه بر استفاده از آب ro که سختی و pH پایینی دارد، حضور گاز دی اکسید کربن در آکواریومهای گیاهی به ما کمک میکند تا بتوانیم pH را اسیدی نگه داریم. یعنی شما می توانید با گرفتن تست pH و یا استفاده از شناساگر CO2 این محدوده اسیدی را در آکواریوم خود حفظ کنید. اما در کنار اینها محصولات بافرها به شما در کنترل اسیدیته و جلوگیری از نوسان ان کمک خواهند کرد که از جمله آنها میتوان به مینرالایز اکواویترو و اکوییلیبریوم سیکم اشاره کرد.
محصولاتی اختصاصی برای کاهش سختی در آکواریومهای گیاهی وجود دارد که رزین های پلیمری و انواع زئولیت ها از آن جمله اند. این مواد با برندهای مختلفی در بازار وجود دارند و با قرار دادن آنها در سامپ یا فیلتر سطلی میتوان به کاهش سختی آب کمک نمود ولی در مجموع بدلیل افزودن موادی مانند سدیم در رزینها کاتیونی و اثر بخشی کم زئولیت ها، توصیه نمیشوند.

جلبکها و راههای مقابله با آن
جلبکها به عنوان یک آفت خطرناک، بزرگترین مشکل نگهداری آکوایوم های گیاهی میباشند. همیشه آکواریوم های گیاهی در معرض خطر جلبک زدن قرار دارند. این مشکل در آکوایوم های گیاهی حرفه ای بیشتر به چشم می خورد چونکه در آنها از حجم بالای نور و مواد غذایی (ماکرو و میکرو مغذی ها) استفاده میشود. اطلاعات بسیار متنوعی در مورد علل وقوع جلبکها و نحوه ریشه کن کردن آنها وجود دارد اما به طور کل میتوان گفت که نور و مواد غذایی اگر به مصرف گیاهان نرسد، باعث رشد و گسترش جلبکها می شود.
مشکل اصلی در زمان مقابله با جلبک ها پیش می آید، با هر حرکت اشتباه حجم جلبکها چند برابر میشود و با تکرار اشتباهات حجم جلبک ها به صورت باور نکردنی افزایش می یابد که این پدیده به شکوفایی جلبک(algae bloom) مشهور است. برای مقابله با جلبکها در ابتدا باید نوع جلبک به درستی تشخیص داده شود و سپس اقدام به بر طرف کردن آن کرد که نیازمند تجربه لازم میباشد. ما در مجموعه آکواریوم چشم انداز آبی نگهداری از اکواریوم های گیاهی برای بازه های زمانی طولانی را تجربه کرده ایم که لازمه آن داشتن اطلاعات کافی میباشد. برخی از انواع جلبک در آکواریوم گیاهی به شرح زیر است:
جلبک رشته ای شاخه دار
این جلبک رشته ای دارای شاخه نیز میباشد که شبیه شاخ های گوزن است. دارای نگهای سبز، خاکستری و در مواردی دارای لبه های قرمز نیز است. علت آن میزان کم دی اکسید کربن و ناقص بودن جریان آب است. ریختن غذای بیش از حد برای ماهیها و تراکم فضولات آنها در آکواریوم است. فیلتر آلوده و همچنین به هم زدن بستر (همراه با برخاستن مواد ته نشین شده در آب) بدون تعویض آب از جمله مهمترین علل رشد این جلبک هستند. برای از بین بردن آن، میزان دی اکسید کربن و جریان آب را کنترل کنید. میزان ریختن غذا برای ماهیان را کم کنید، بستر را با سیفون مناسب، سیفون کنید و فضولات را خارج کنید. از محلول های کربن استفاده کنید
جلبک پرز مانند سیاه
این جلبک اغلب در کنار برگهای گیاهانی که رشد کم دارند، ریشه ها و لوازم مکانیکی و همچنین در قسمتهایی که جریان اب سریع است دیده میشود. این جلبک به صورت توده ای و یا نواری با حالتی پرز مانند که حدود 5/0 سانتیمتر طول دارد رشد میکند. وجود آن در تانکهایی با نور زیاد بیانگر کمبود و یا نوسان میزان دی اکسید کربن و یا کافی نبودن گردش آب در اطراف گیاهان میباشد. در تانکهایی با نور کم به علت تغییر میزان دی اکسید کربن محلول در آب است.
برای از بین بردن آن استفاده از محلول کربن مایع یا کربن پلاس، ایجاد جریان آب مناسب در نواحی رشد این جلبک با کمک فیلتر داخلی یا موج ساز و ماهی سیامی فوکس موثر است. بدین شکل که در آکواریومهایی با نور زیاد شما نیاز به افزایش میزان دی اکسید کربن دارید و یا اصلاح گردش آب در اطراف گیاهان دارید. تا حدی که امکان دارد آنها را از روی سطوح جدا و پاک کنید. میزان دی اکسید کربن را تا ppm 30 افزایش دهید اما به ماهیها و تنفس آنها نیز دقت داشته باشید. از اینکه جریان کاملی در تمام آکواریوم خود مخصوصا در سطح اب دارید اطمینان حاصل کنید.
اگر شما آکواریومی با نورکم و بدون سیستم دی اکسید کربن دارید کم کردن میزان تعویض آب میتواند به کم شدن میزان این جلبک کمک کند زیرا آب شیر دارای میزان زیادی دی اکسید کربن محلول و میباشد که باعث نوسان حجم دی اکسید کربن محلول میشود که جلبکها بسیار سریع تر به این تغییر جواب داده و دی اکسید کربن اضافی را جذب میکنند.
جلبک غبار سبز
این جلبک عموما بر روی شیشه و سنگها یا لبه برگ پهن گیاهان رشد میکند و ظاهری غبار آلود به شیشه میدهد و در حالت شدید شما حتی نمیتوانید داخل اکواریوم را ببینید. علت بروز و رشد آن میزان کم دی اکسید کربن و مواد غذایی است که عموماً در آکواریوم های تازه راه اندازی شده دیده میشود. این جلبک به راحتی با شیشه پاککن از روی شیشه پاک می شود ولی به سرعت مجددا ایجاد میشود. در هر حال اگر به این جلبک اجازه دهید سیکل خود را که سه هفته است طی کند، خود به خود از بین میرود. البته توجه نکردن به آن با توجه به اینکه ظاهر تانک را زشت کرده، کار سختی است.
سبز شدن آب
این پدیده در واقع شکوفایی یک جلبک تک سلولی است که به آب حالتی مه آلود و یا سبز رنگ میدهد و خیلی از آماتورها تصور میکنند که فیلتر توان فیلتراسیون تانک را ندارد و در تلاش برای تقویت فیلتراسیون، با سیفون کردن آب فقط به زیاد شدن این جلبک کمک میکنند که با تغییر شرایط بیشتر میشود. آمونیاک عامل اصلی ایجاد این جلبک میباشد. ممکن است آکواریوم در زمان گذشته یک پیک در میزان آمونیوم داشته که در زمان حال با کیتهای تست قابل شناسایی نباشد و این جلبک را ایجاد کرده باشد. از دلایل دیگر میتوان به کمبود دی اکسید کربن ,مواد غذایی و یا نوسان انها اشاره کرد. برای از بین بردن آن دقت کنید که تعویض حجم زیاد اب به از بین بردن این جلبک کمکی نمیکند . اگر بی تعادلی در تانک وجود داشته باشد با رفع ان این جلبک نیز پس از مدتی از بین میرود . سه روز خاموشی و تعویض زیاد اب نیز میتواند به از بین رفتن ان کمک کند. استفاده از لامپ uv نیز میتواند راه حلی مناسب باشد.
یک روش جدید استفاده از شاخه های بید که حدود یک تا دو سال عمر دارند و قطر انها حدود 5/0-1 سانتیمتراست میباشد. آنها را به صورت عمودی در شن فرو کنید به طوری که چند سانتیمتر نیز از آب بیرون بزنند. بعد از چند روز آنها ریشه میزنند و جلبک نیز از بین میرود و آب صاف میشود. این جلبک را با شکوفایی باکتری که حالتی مه الود به تانک میدهد اشتباه نگیرید.
علاوه بر این ها، برای مبارزه با جلبک محصولات زیادی در بازار موجود است که برای پیشگیری و کنترل استفاده میشود. از محصولات از بین برنده جلبک ها تترا آکوا آلگومین (TetraAqua AlguMin) یا ضد جلبک شرکتهای آزو و ایستا قابل اشاره هستند. ضد جلبک جی بی ال نیز در کنترل جلبک ها در هنگام راه اندازی آکواریوم گیاهی به ما کمک میکند. انواع خاصی از جلبکها برای برخی آبزیان به عنوان غذا تلقی میگردند و بدین طریق حضور این آبزیان می تواند در حذف آنها کمک کند. از جمله آنها ماهی سیامی فلایینگ فوکس (جلبک خوار سیامی یا شارک فوکس)، میگو آمانو و حلزونهای زبرا می باشند که به ترتیب جلبکهای پرزی شکل سیاه(black brush)، جلبکها رشته ای سبز و جلبکهای نقطه ای روی شیشه را از بین می برند. استفاده از کت فیش های مناسب آکواریوم گیاهی مانند کت طلایی (chinese catfish)، کت برنزی و کت کوتوله یا کت اتو نیز در تمیز بودن روی گیاهان و شیشه ها و سطوح مختلف موثر است. این نکته مهم است که کت فیش های (لجن خوار) معمولی و پلنگی یا خالدار که در آکواریوم های معمولی رایج هستند، برای آکواریوم های گیاهی مناسب نیستند و گیاهان را از بین می برند.

کیت های تست کننده آب
برای آگاهی از شرایط آب آکواریوم و کنترل آن، نیاز به سنجش دائمی و مرتب آن است. کیت های مختلف تست کننده آب در بازار وجود دارند که توسط شرکت های معتبر مانند سرا، جی بی ال، آزو، ADA و ... ارائه میشوند.
کیت تست آمونیاک (NH3/NH4)که از جمله مضرترین مواد سمی موجود در آکواریوم است. در pH بالای ۷، میزان آمونیاک سمی (NH3) افزایش می یابد در حالیکه در pH زیر ۷، آمونیاک اصولاً به صورت یون آمونیوم(NH4+)است. آمونیاک تولید شده پس از تجزیه، به نیتریت و سرانجام به نیترات تبدیل می شود. نیترات با اینکه به صورت کود مایع و به عنوان ماده غذایی مورد استفاده گیاهان قرار میگیرد ولی اگر غلظت آن بیش از ۲۵ میلی گرم در لیتر باشد برای ماهی ها مضر است و از طرفی با به هم خوردن تعادل میان غلظت نیترات با فسفات و در نتیجه باعث افزایش رشد جلبک ها میشود.کیت سنجش نیتریت (NO2) نشان دهنده میزان نیتریت یا (NO2)است که مقدار زیاد نیتریت تولید شده نشان دهنده اختلال در سیستم فیلتراسیون بیولوژیکی می باشد. میزان مطلوب نیتریت بین ۰ و 3/0 میلی گرم در لیتر است. در صورت بالا بودن میزان نیتریت یا آمونیاک با تعویض قسمتی آب و شستشوی فیلتر میتوان میزان آن را کاهش داد. افزودن باکتریهای چرخه نیتروژن (نیتریفیکاسیون) به آب نیز میتواند شرایط را بهبود ببخشد.
کیت سنجش سختی کربنات (kH) و سختی کلی(GH) و کیت سنجش pH نیز برای کنترل شیمی آب به کار میرود که قبلاً راجع به صحبت شد. آهن توسط گیاهان تجزیه و در ساخت کلروفیل (سبزینه موجود در برگ گیاهان) مصرف می شود، کاهش آن در آکواریوم منجر به زرد شدن برگ های و کندی رشد گیاهان می شود. کیت سنجش آهن (Fe)از این نظر حائز اهمیت است. فسفات بطور طبیعی به میزان بسیار کم در آب وجود دارد و ترکیبات آلی فسفات دار مانند فضولات ماهیان، پس مانده غذاها و گیاهان تجزیه شده بوسیله میکرو ارگانیسم های خاص به فسفات تبدیل می شوند. با اینکه فسفات جزء مواد مغذی مهم و مورد نیاز گیاهان است و کمبود آن سبب رشد جلبکهای نقطه ای سبز در آکواریوم می شود ولی افزایش فسفات نیز می تواند باعث رشد جلبک رشته ای شاخه دار شود. با استفاده از کیت سنجش فسفات (PO4 2-) میتوان میزان مطلوب فسفات که بین 1 الی 2میلی گرم در لیتر میباشد را سنجش کرد.
میزان ایده ال مواد محلول در اب را در ادامه میبینید .
سختی کربنات : ppm 2-4
سختی کل : 6-8 ppm
فسفات : 1-2 ppm
نیترات : 10-20 ppm
اهن : 0.2-0.5 ppm
اسیدیته : 6.2-6.6 ppm
دما : 22-24 درجه سانتیگراد

مراحل مختلف راه اندازی یک آکواریوم گیاهی
ابتدا شیشه آکواریوم را با ابعاد مناسب تهیه کرده و با قرار دادن آن بر روی لایه نرمی (مانند لایه نازکی از یونولیت یا موکت) که بر روی میز آکواریوم می گذاریم. در کف آکواریوم لازم است وسیله ایجاد گردش مناسب آب و اکسیزن رسانی به بستر را فراهم کنیم که برای این از بسترهای درشتر و یا محصلاتی همچون پاورسند اسپشیال و باکتریها استفاده کنید .فیلم های آموزشی راه اندازی و کار با آکواریوم گیاهی در سایت آکواریوم چشم انداز آبی موجود است تا شما بهتر و از نزدیک با این کار آشنا شوید و می توانید با شماره تماسهای 09126838410 و 77745991 (021) و سایت aquacaspi.com با ما در تماس باشید. سپس بستر را بر روی آن بنابه طراحی در نظر گرفته شده در کف آکواریوم میریزید. افزودن های دیگری نیز برای اعمال در لایه بستر وجود دارد که به آنها پرداخته شد. پس از تکمیل هارد اسکِیپ میتوانید تانک را تا نیمه آب کنید و مشغول کاشت گیاهان شوید و در آخر آکواریوم را پر از آب کنید با نصب سایر وسایل مانند بخاری، فیلتر، سیستم CO2 و درآخر هم نور مناسب را بر روی آن نصب نمایید. با صاف شدن آب آکواریوم که با کمک فیلتر و سیفون کردن صورت می گیرد، میتوان محلول متعادل کننده مانند باکتریها و بافرها را به آب اضافه کرد و بعد از 24 ساعت سیستم دی اکسید کربن ونور را از روزی 6 ساعت روشن کنید. دقت نمایید که افراد حرفه ای آینده نگر هستند و لزومی ندارد شما آکواریوم را مملو از گیاه کنید.آکواریوم گیاهی معمولاً پس از گذشت دو ماه به حد مطلوبی از رشد و پوشش گیاهی می رسد. امیدوارم که از آکواریومتان لذت ببرید و در صورت بروز هر مشکل و یا سوالی با ما در تماس باشید.
تهیه و تنظیم : مهدی ذوالقدر
طراحی صفحه و متن : فواد مشایخی